E tij është fytyra më e frikshme e luftës, zemra e errësirës së Vietnamit rus. Por ku dëshiron të shkojë Prigozhin në krye të bandës së tij të mercenarëve?
Milicia Wagner, të cilën ai e themeloi, ka grumbulluar një numër të madh ndjekësish në mediat sociale.
Ai hedh breshëri fyerjesh ndaj Ministrit të Mbrojtjes, Sergei Shoigu, dhe Shefit të Shtabit Valery Gerasimov, duke i akuzuar të dy për frikacak, korrupsion dhe paaftësi. Dhe ai gjithashtu guxoi të bënte një ngacmim të vogël ndaj Vladimir Putinit, njeriut të cilit i detyrohet gjithçka, duke e quajtur atë një “gjysh të lumtur që nuk vëren asgjë”.
Një ish i dënuar – ai kaloi një dekadë në burg për sulmin dhe grabitjen e një gruaje – sot ai është një biznesmen i pasur me shije për shaka të ashpra: ankesave të Parlamentit Evropian kundër Wagnerit dhe Rusisë, ai iu përgjigj duke dërguar një kuti violine që përmbante një çekiç të njollosur me lëng të kuq, ndoshta gjak.
Në Moskë ka spekulime se cilat janë ambiciet e tij të vërteta politike. Përplasjet e tij me institucionin ushtarak, të cilin Prigozhin e akuzon se nuk i garantoi atij municion të mjaftueshëm në betejën e Bakhmutit, u kanë dhënë rusëve një vështrim të rrallë në betejat për pushtet të Kremlinit, që normalisht do të kishin mbetur sekret.
Por edhe në Perëndim po pyesin veten se çfarë roli mund të luajë një personazh i tillë në të ardhmen, në një Rusi potencialisht të dobësuar dhe të destabilizuar.
Një hero i tradhtuar, një gangster me fat, një mjet në duart e shërbimeve të sigurisë: me gjithë famën që Prigozhin ka fituar deri më tani (ai dikur ishte një njeri që vepronte në hije), nuk është e qartë se cili është pozicioni i tij në piramidën e pushtetit të Putinit dhe kjo paqartësi ishte ndoshta ajo që donte kreu i Kremlinit.
Por tani në përplasjen mes Prigozhinit dhe drejtuesve të ushtrisë së rregullt, Putin ka marrë mbrojtjen e këtij të fundit.
Ministri i Mbrojtjes Shoigu ka kërkuar të vendosë nën autoritetin e tij dhjetëra milici private ruse që luftojnë në Ukrainë, duke i detyruar ata të nënshkruajnë kontrata angazhimi me qeverinë. Natyrisht, Prigozhin u rebelua, duke deklaruar se ai do t’i përgjigjej vetëm drejtpërdrejt Putinit, sepse Shoigu – tha ai – është “i paaftë për të menaxhuar njësitë ushtarake”.
Megjithatë, Putin dje mbështeti nismën e Shoigut, duke izoluar efektivisht kreun e Wagner.
Pas pushtimit të Bakhmutit, Wagner e la qytetin në duart e njësive të tjera luftarake ruse.
Prigozhin ndërkohë nisi një turne publik shumë të pazakontë. Ai ka zhvilluar takime në qytete provinciale me figura ultra-nacionaliste, si tregtari i armëve Viktor Bout.
Të dy kundërshtuan Ministrinë e Mbrojtjes dhe i bënë thirrje Putinit që ta shtyjë Rusinë në një gjendje lufte të gjithanshme sipas modelit të Koresë së Veriut.
Rusia “nuk po bën mjaftueshëm për t’iu kundërvënë kundërshtarit”, tha Prigozhin gjatë një takimi në Ulyanovsk, duke paraqitur një pamje që bie ndesh me fjalët mjaft qetësuese të Shoigu-t dhe Putinit për kundërsulmin e Ukrainës, që sipas tyre nuk do të ishte aq efektive.
Në këtë pikë është interesante të theksohet roli i luajtur.
Vetëm dje, duke u takuar me një grup blogerësh dhe gazetarësh ushtarakë, Putin tha se nuk nevojiten mobilizime të reja dhe as nuk është e nevojshme vendosja e ligjit ushtarak në të gjithë territorin rus. Por Putin la të kuptohet gjithashtu se shumë nga kritikat e Prigozhin ndaj udhëheqjes ushtarake ishin të sakta. “Në fillim të operacionit special ushtarak, ne kuptuam se ata gjeneralë të “poltronëve” nuk janë efektivë, për ta thënë butë”, tha Putin. “Dhe njerëzit për të cilët nuk kemi dëgjuar ose parë kurrë më parë filluan të dalin nga hijet dhe dolën shumë të aftë dhe ndihmues.”
Pikërisht kjo është çështja: duke përjashtuar një kolaps të fuqisë ruse, për të kuptuar të ardhmen e Prigozhinit, duhet të pyesim veten se si ai do të jetë i dobishëm për Putinin.
Sipas Marat Gabidullin, një ish-komandant Wagner, shefi i tij i vjetër nuk ka dëshirë ta rrëzojë Putinin në krye të Kremlinit. “Presidenti i Rusisë është përgjegjës për gjithçka, për të gjitha gabimet, për të gjitha dështimet”.
Në vend të kësaj, Gabidullin dyshon se Prigozhin aspiron një rol të kritikut të zhurmshëm, por në thelb të padëmshëm.
Modeli mund të jetë Vladimir Zhirinovsky, i cili vdiq vitin e kaluar, një politikan ultra-nacionalist që veproi si një kritik i autorizuar i regjimit.
Ai u ul në Parlament dhe prej vitesh ishte i etur që Rusia të pushtonte Ukrainën. “Ky është një vend shumë i rehatshëm”, thotë Gabidullin. “Nuk keni pse të përballeni me asnjë problem, por mund të flisni, duke fituar nga statusi juaj”.
Ideja se Putinit ndihet rehat duke u kundërshtuar nga e djathta, bind gjithashtu Fiona Hill, ish-drejtuese e politikës ruse në Këshillin e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së.
Në fakt, krahasuar me tipa të tillë të dhunshëm dhe radikalë, Putin duket pothuajse i qetë dhe i arsyeshëm. Mund të ketë këtë llogaritje, spekulon Hill, duke mbështetur një llogaritje të fundit.