Si te gatuajm fasulet?
Nje nga avantazhet e fasuleve eshte jetegjatesia e tyre. Mund te rezistojne per nje vit te thara dhe jane me vlera ushquese shume te rendesishme. Gjithmone kontrollojeni fasulen perpara se ta gatuani nese ka ndonje papasterti dhe c’eshte me e rendesishmja eshte shplarja e tyre ne uje te bollshem.
I lini per te pakten nje nate para ne uje sepse kjo do t’ju ndhmoje shume ne kohen e gatimit, por nese e keni me nxitmi dhe keni harruar, shume lehte mund te perdorni thjerreza ( skane nevoje te rrine ne uje aq gjate sa fasule) dhe i shtyni fasulet per disa dite me vone.
Idete e perdorimit te fasules qe nga perzgjedhja e saj ,qendrimi ne uje, koha e gatimit, menyra e gatimit do ti gjeni te specifikuara me poshte:
Perzgjedhja e fasuleve
Jane me dhjetra varietete te fasuleve qe mund te gjeni kudo por perdorni kete liste per te ditur dhe perdorimin e gjere te tyre ne gatim, fasulet qe mund te perdoren gjelle, fasulet qe gjejne perdorim ne sallate etj.
Si rregull i pergjithshem fasulet shtojne deri ne 3 masa me teper; 1 gote fasule paraprakisht shton deri ne 3 gota te pregatitura.
- Fasulet e kuqe: jane te vogla, me shume shije, gatuhen shpejt dhe perdoren si ne sallate ashtu dhe supra dhe gjelle.
- Fasulet e Zeza: jane quajtur dhe ndryshe fasule breshke, kjo per levozhgen shme te forte, gjen perdorim ne supe dhe gjellra te ndryshem.
- Fasulet me syzeza: me madhesi te vogel, te ngjajshme si bizele e qiqrat.
- Fasule te bardha: jane te buta si kokrra ndaj gjejne perdorim ne supra, gjelle dhe gjeresisht ne gatimet italiane.
- Qiqrat: bishtajore me shije shume te mire kane perdorim te gjere ne shume gatime si: supe, gjelle, antipaste, te pjekura ku mund ti perdoresh si snack.
- Fasule me pika te kuqe (burloti): keto fasule me pika te kuqe e te kafta kane shume vlera ushqimore dhe shije shume te mire. E ruajne formen gjate gatimit dhe mund ti perdorni ne sallate, supe dhe gjelle.
- Fasulet te bardha kokerr vogel: madhesia e tyre nuk eshte sa mesatarja, leshojne nje leng kremoz dhe shume te shijshem. Perdoren si pure dhe si supe.
- Fasule te bardha mesatare ne madhesi (great North): jane fasule me nje forme te rregullt te kokrres, me shume shije dhe perdoren si supe dhe gjelle.
- Fasulet e kuqe: jane fasule me madhesi mesatare dhe perdoren si sallate ne te shumten e rasteve.
- Thjerrezat: varjetet i bishtajoreve. Kane nje shije shume te mire, lengu i tyre eshte kremoz, i gjeni ne disa ngjyra e lloje mirpo ajo qe eshte e rendesishme eshte qe jane shume te lehta ne gatim dhe s’eshte nevoja ti lini paraprakisht ne uje.
- Fasule te verdha: te verdha ose jeshile ato jane bishtajore te vogla qe perdoren ne supra. Nuk eshte e nevojshme ti lini nje dite para ne uje.
Qendrimi ne uje i fasuleve
Qendrimi i fasuleve paraprakisht ne uje do t’ju ndihmoje shume ne gatimin e tyre pasi kerkon kohe me te pakte, por nese gjate qendrimit ne uje hidhni dhe kripe atehere ato do te behen akoma me te lehta per tu gatuar.
Ja disa metoda qe duhet te ndiqni:
- Gjate nates: uje sa te mbulohen me 2 luge gjelle kripe per 400 gr fasule ne kohen 4-12 ore. I shplajme perseri perpara gatimit.
- Menyra e shpejte: fasulet mund ti hidhni ne tenxhere me pak kripe dhe uje dhe tu jepni nje vale te lehte. E fikni zjarrin dhe e lini nje ore dhe me pas vashdoni me proceduren e gatimit.
- Ose mund te mos i lini fare ne uje: mund te beni proceduren e gatimit direkt dhe kjo do t’ju marre 1 ose 2 ore kohe gatimi me te gjitha proceset e saj. Vashdimisht do kontrolloni ujin se mos shteron dhe mund ta shtoni nese kokrra s’eshte zbutur.
- Aromatizuesit: edhe nese i gatuani thjesht me kripe ato kane shije shume te mire, por nese shtoni dhe ereza te tjera, si qepe, dafine, spec djeges, piper, koriander do ti japin nje shije te shkelqyer.
- Gatimi: pas qendrimit ne uje nje dite perpara jane gati per gatim. Ne lidhje me perdorimin e tenxhereve, mund te perdorni tenxhere presioni, ose dhe tenxhere guri me kapak.
- Me gradacion mesatar: e vendosim soben ne gradacion te ulet, e vendosim tenxheren me fasule, hedhim uje derisa te mbulohet siperfaqja dhe i leme te ziejne ngadale, mund te zgjase 2-3 ore ne varesi te varietetit qe keni zgjedhur.
- Me gradacion te ulet: e njejta procedure vetem se kohezgjatja mund te jete 3-6 ore. Por shija e fasuleve qe gatuhen ne zjarr te ulet per kohe te gjate eshte gjithmone me e mire.
- Me presion: kjo eshte nje nga metodat me te thjeshta dhe qe te kursen kohe. Ndiqni proceduren e te berit gati fasulet duke i mbuluar me uje dhe aromatizuesit e duhur dhe mbyllni kapakun. Kohezgjatja eshte 30-40 minuta per fasulet, 5-10 minta per bizelet e thjerrezat.
Testi i Degustimit. Si mund ta kuptoni qe fasulet jane bere?!
Mund ti shtypni ose dhe ti provoni dhe nese jane te zbutura mjaftueshem atehere jane gati .
KESHILLE: Nese ju ngelet lengu i fasuleve mos e hidhni poshte, mund ta ruani ne nje kavanoz ne ngrije dhe gjen perdorim shume te gjere ne pregatitjen e zarzaveteve, do tju jap nje shije shume te mire.
Gjelle me Fasule
Ingredientet per 4-6 persona:
- 400 gr fasule
- 1 qepe te vogel
- 1 gjethe dafine
- 1 luge gjelle kripe
- 1 luge gjelle spec djeges
- ½ luge caji spec i kuq
Pregatitja:
- Shplajme fasulet pasi i kemi lene ne uje gjate nates.
- I shtojme ne nje tenxhere te thelle, hedhim uje derisa fasulet mos te duken ne siperfaqe dhe me pas hedhim qepen e grire imet, gjethen e dafines, dhe e lem te ziej. Ulim nxehtesine e mbulojme me kapak dhe e leme per 1 ore. Me pas heqim kapakun i shtojme kripen, specin djeges dhe piperin e kuq e perziejme dhe i lem dhe per nje ore tjeter.
Burimi: blerinadiet.al